Astronomisch Nieuws

Hubble maakt schitterende opname van een klein spiraalstelsel

Astronomen die gebruik maken van de Hubble-ruimtetelescoop van NASA/ESA hebben een voortreffelijk beeld geproduceerd van het spiraalstelsel ESO 422-41, dat zich in het sterrenbeeld Columba bevindt.

Deze Hubble-opname toont ESO 422-41
Deze Hubble-opname toont ESO 422-41, een spiraalstelsel op zo’n 34 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Columba. Credit: NASA / ESA / Hubble / C. Kilpatrick.

ESO 422-41 bevindt zich op een afstand van ongeveer 34 miljoen lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Columba – Duif. Het spiraalstelsel heeft een diameter van 30.000 lichtjaar en is ook bekend als DDO 230, LEDA 16864 en UGCA 103.

De naam ESO 422-41 komt van de identificatie ervan in de Atlas of the Southern Sky van de ESO.

In de tijd vóór de geautomatiseerde hemelonderzoeken met ruimteobservatoria, zoals de Gaia ruimtesonde van de ESA, werden veel sterren, sterrenstelsels en nevels gevonden door middel van grote fotografische onderzoeken.

Astronomen gebruikten de meest geavanceerde grote telescopen van die tijd om honderden foto’s te maken die een deel van de hemel bestreken.

Later bestudeerden ze de resulterende foto’s, in een hoop alle nieuwe astronomische objecten te catalogiseren.

In de jaren ’70 voerde een nieuwe telescoop van de La Silla-sterrenwacht in Chili zo’n onderzoek uit naar de zuidelijke sterrenhemel, die nog steeds niet zo diep was onderzocht als de noordelijke sterrenhemel.

Destijds bestond de belangrijkste technologie voor het opnemen van beelden uit glasplaten die met chemicaliën waren behandeld.

De resulterende verzameling fotografische platen werd de ESO (B) Atlas of the Southern Sky.

Astronomen bij ESO en in Uppsala, Zweden, werkten samen om de platen te bestuderen en legden honderden sterrenstelsels, nevels en sterrenhopen vast – ESO 422-41 is daar slechts één van. Velen daarvan waren nooit eerder gezien.

Astronomische onderzoeken van de sterrenhemel zijn sindsdien overgegaan van digitale, computerondersteunende onderzoeken zoals de Sloan Digital Sky Survey en de Legacy Surveys, naar onderzoeken gemaakt door ruimtetelescopen, waaronder Gaia en WISE (Wide-Field Survey Explorer).

Toch hebben fotografische hemelonderzoeken tientallen jaren lang enorm bijgedragen aan de astronomische kennis en dienen de archieven van glasplaten als een belangrijke historische referentie voor grote delen van de hemel.

Sommige worden vandaag de dag nog steeds actief gebruikt, bijvoorbeeld om veranderlijke sterren door de tijd heen te bestuderen.

En objecten die deze onderzoeken aan het licht hebben gebracht, waaronder ESO 422-41, kunnen nu diepgaand worden bestudeerd door telescopen zoals de Hubble.

De nieuwe opname van ESO 422-41 bestaat uit waarnemingen van Hubble’s Advanced Camera for Surveys (ACS) in het nabije-infrarode en optische deel van het spectrum.

Er werden twee filters gebruikt om verschillende golflengtes te bestuderen. De kleur is het resultaat van het toekennen van verschillende tinten aan elk monochromatisch beeld dat aan een individueel filter is gekoppeld.

Eerste publicatie: 23 april 2024
Bron: ESA/NASA