Ruimtevaartnieuws

Voyager 1 belt eindelijk naar huis – softwareupdate functioneert

Op zaterdag 5 april 2024 belde de Voyager 1 eindelijk naar huis en gaf zijn team hier op Aarde informatie over zijn gezondheid.

Voyager 1 is het verst verwijderde door mensen gemaakte object in de ruimte.
Voyager 1 is het verst verwijderde door mensen gemaakte object in de ruimte. Credit: Caltech/NASA-JPL

De Voyager 1 ruimtesonde van de NASA communiceert eindelijk weer in verstaanbare taal met de missieleiding op Aarde. Op zaterdag 20 april 2024 gaf Voyager 1 een statusupdate voor betreffende zijn gezondheid en dat was voor het eerst in 5 maanden. Voyager 1 stuurt nog geen wetenschappelijke gegevens terug maar wel bruikbare informatie over de gezondheid en de operationele status van zijn systemen.

Vijfendertig jaar na zijn lancering in 1977 werd Voyager 1 het eerste door mensen gemaakte object dat het zonnestelsel verliet en de interstellaire ruimte betrad. Zes jaar later, in 2018, deed zijn tweelingbroer Voyager 2 hetzelfde. Voyager 2 werkt nog steeds en communiceert nog steeds naar wens met de Aarde.

De twee ruimtesondes zijn de enige door mensen gemaakte objecten die de ruimte voorbij de invloedssfeer van de Zon verkennen. Echter op 23 november 2023, na 11 jaar de interstellaire ruimte verkennende en inmiddels 24 miljard kilometer van de Aarde verwijderd, begon de binaire code van Voyager 1 – bestaande uit nullen en enen, wartaal uit te slaan.

In maart 2024 stuurde NASA een digitale “por” naar de ruimtesonde die de boordcomputer van Voyager beval om een volledige uitlezing van zijn geheugen naar de Aarde te sturen.

Deze geheugendump gaf wetenschappers aanwijzingen dat de wartaal het resultaat is van corrupte code veroorzaakt door een enkele geheugenchip die ongeveer 3% van het geheugen van het Flight Data System beslaat. Het verlies van deze code maakte de data van Voyager 1 onbruikbaar.

Uiteraard kan NASA de defecte chip niet repareren of vervangen maar ze kunnen er wel voor zorgen dat de getroffen code elders in het FDS-geheugen wordt geplaatst.  Hoewel geen enkele sectie van het geheugen groot genoeg is om deze code in zijn geheel te bevatten kan het team deze wel in secties opdelen en deze delen afzonderlijk opslaan. Om dit te doen zullen ze ook de relevante opslagsecties moeten aanpassen om er voor te zorgen dat de toevoeging van de beschadigde code er niet voor zorgt dat deze gebieden niet meer afzonderlijk of als geheel samenwerken. Daarnaast zal NASA er voor moeten zorgen dat alle verwijzingen naar de locatie van de beschadigde code worden bijgewerkt.

Op 18 april 2024 begon NASA met het versturen van de code naar zijn nieuwe locatie in het FDS-geheugen. Dit was een tijdrovend proces want een radiosignaal heeft er 22,5 uur voor nodig om de afstand tussen de Aarde en Voyager te overbruggen. En daarna duurt het weer 22,5 uur voor er een retoursignaal van de ruimtesonde wordt ontvangen

Zaterdag 20 april 2024 bevestigde het team echter dat hun aanpassing had gewerkt. Voor het eerst in vijf maanden konden de wetenschappers communiceren met Voyager 1 en de gezondheid ervan controleren. De komende weken zal het team werken aan het aanpassen van de rest van de FDS-software en proberen de regio’s van het systeem te herstellen die verantwoordelijk zijn voor het verpakken en retourneren van vitale wetenschappelijke gegevens van buiten de grenzen van het zonnestelsel.

Eerste publicatie: 23 april 2024
Bron: NASA